Konferencja popularnonaukowa Miasta Kresów Dawnej Rzeczypospolitej. Źródła, stan badań i perspektywy badawcze

---

Centrum Kulturalne w Przemyślu, Muzeum Archidiecezjalne w Przemyślu, Muzeum Kresów
w Lubaczowie oraz Instytut Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego zapraszają na konferencję naukową „Miasta Kresów Dawnej Rzeczypospolitej. Źródła, stan badań i perspektywy badawcze”, towarzyszącą działalności Portalu Muzeum Dziedzictwa Kresów Dawnej Rzeczypospolitej.

Konferencja odbędzie się 24 października 2025 r. w Muzeum Archidiecezjalnym w Przemyślu, w godzinach 9:00-18:00. Udział w wydarzeniu jest bezpłatny.

Wydarzenie zgromadzi badaczy z Polski, Litwy i Ukrainy, a podczas czterech sesji tematycznych prelegenci przybliżą bogactwo źródeł i tematów związanych z historią miast Kresów od późnego średniowiecza po początek XX wieku.

Konferencja pozwoli spojrzeć na miasta Kresów jako na wielowymiarowe ośrodki życia społecznego, religijnego i gospodarczego

W programie cztery sesje tematyczne, m.in.:

• źródła do dziejów miast kresowych,
• archiwa i rejestry podatkowe,
• życie religijne i wielowyznaniowe,
• studia przypadków wybranych miast kresowych.

Szczegółowy program Konferencji:

9.00-9.15 Otwarcie konferencji

9.15-10.15 Sesja I: Źródła do dziejów miast kresowych epoki nowożytnej i rozbiorów

• dr Bogdana Petryszak (Centralne Państwowe Archiwum Historyczne Ukrainy we Lwowie),

„Problemy badawcze nad spuścizną kancelaryjną miast i miasteczek dawnych województw ruskiego i bełskiego w późnym średniowieczu i czasach nowożytnych”

• dr hab. Tomasz Kargol, prof. UJ (Instytut Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego),

„Źródła do badań miast Galicji, Wołynia, Podola i Kijowszczyzny w epoce rozbiorów w archiwach podworskich”

• dr VolodymyrDolinovskyi (Centralne Państwowe Archiwum Historyczne Ukrainy we Lwowie), „Źródła do historii miast wschodniogalicyjskich w latach 1772-1918 w zbiorach Centralnego Państwowego Archiwum Historycznego Ukrainy we Lwowie”

10.15-10.45 Dyskusja

10.45-11.15 Przerwa

11.15-11.55 Sesja II: Źródła podatkowe do dziejów kresowych miast epoki nowożytnej
i rozbiorów

• dr hab. BernadettaManyś, prof. UAM (Wydział Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu),

„Miasto wielu profesji. Regestry podatkowe wileńskiego magistratu z 1. poł. XVIII w. jako źródło do badań nad miejskimi rzemieślnikami – perspektywy badawcze oraz wyzwania”

• dr Łukasz Jewuła

„Źródła podatkowe z końca XVIII i 1. poł. XIX w. i ich znaczenie dla badania dziejów miast galicyjskich”

11.55-12.25 Dyskusja

12.25-12.55 Przerwa

12.55-14.15 Sesja III: Kościół i religia w miastach kresowych epoki nowożytnej i rozbiorów

• dr hab. Dorota Wereda (Uniwersytet w Siedlcach),

„Rola miejsc kultu maryjnego prowadzonych przez zakon bazylianów prowincji litewskiej
w funkcjonowaniu miast Wielkiego Księstwa Litewskiego”

• dr docent DomininkasBurba (VytautoDidžiojouniversitetas, Uniwersytet Witolda Wielkiego, Wilno-Kowno),

„Mienie, finanse, przestępstwa: sprawy augustianów wileńskich w księgach sądowych z XVIII w.”

• dr hab. Grzegorz Chajko, prof. UPJPII (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie)

„Rzymskokatolickie parafie miejskie  w archidiecezji lwowskiej.  Problematyka źródłowa
i badawcza w świetle wybranych przykładów”

• dr hab. Irena Wodzianowska (Katedra Historii i Historiografii Europy Środkowo-Wschodniej, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II),

„Greckokatolickie cerkwie w krajobrazie miasteczek województwa bracławskiego”

14.15-14.45 Dyskusja

14.45-15.45 Przerwa

15.45-17.05 Sesja IV: Miasta Kresów  –  studium przypadku

• dr hab. Arkadiusz Janicki,prof. UG (Uniwersytet Gdański)

„Kurlandzkie miasta i rezydencje książęce w schyłkowym okresie istnienia Księstwa Kurlandii i Semigalii”

• dr hab. Iwona Janicka, prof. UG (Uniwersytet Gdański)

„Mój żywot lekarski” Aleksandra Korewy - nieznane źródło do poznania wileńskiego środowiska lekarskiego w 2. poł.XIX w.”

• dr hab. Krzysztof Ślusarek (Instytut Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego)

„Miasta historycznego Podola w XIX w. – stan i perspektywy badań”

• dr hab. Mariusz Korzeniowski, prof. UMCS (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie), „Polacy w przestrzeni miejskiej Kijowa w latach 1905-1918”

17.05-17.35 Dyskusja

17.35-18.00 Podsumowanie i zakończenie obrad