Piotr Schmidt Quartet – Komeda Unknown 1967

19 maja godz. 19.00

Piotr Schmidt Quartet – Komeda Unknown 1967

Piotr Schmidt – trąbka

Paweł Tomaszewski - fortepian
Michał Barański - kontrabas
Sebastian Kuchczyński – perkusja

Krzysztof Balkiewicz

Prezes Stowarzyszenia Opieki Nad Spuścizną Krzysztofa Komedy

o projekcie:

„W październiku 1967 roku Krzysztof Komeda stworzył w Baden-Baden projekt z cyklu Jazz i Poezja „Meine Süsse Europäische Heimat” („Moja słodka europejska ojczyzna”). Jak się miało okazać, było to ostatnie europejskie dzieło Komedy – symboliczne pożegnanie kompozytora z Europą.

Płyta „Meine Süsse Europäische Heimat” z utworami do tekstów wybitnych polskich poetów ukazała się w czasie, gdy Komeda przebywał już w Hollywood i pracował nad muzyką do filmu Romana Polańskiego „Rosemary’s Baby”. Z korespondencji kompozytora z producentem płyty Joachimem-Ernstem Berendtem wynikało, że powstało więcej utworów, niż znalazło się na płycie. W liście Komeda prosił Berendta, aby ten zamienił niektóre kompozycje. Berendt odmówił – jego zdaniem pewne wiersze bardziej podkreślały europejski charakter płyty. I to był jedyny ślad istnienia dodatkowych kompozycji.

Wydawało się, że owe nieznane kompozycje bezpowrotnie przepadły. Jednak w Bibliotece Narodowej w Warszawie w czasie szczegółowej kwerendy archiwum Krzysztofa Komedy udało mi się, wraz z muzykolożką Justyną Raczkowską, odnaleźć prawdziwy skarb – rękopisy sześciu kompozycji Komedy z projektu „Moja słodka europejska ojczyzna”, które nie znalazły się na wspominanej winylowej płycie. Są to utwory:

1. „Jonasz” do wiersza Zbigniewa Herberta „Jonasz”
2. „Kiedy gaśnie lampa wyobraźni” do wiersza Adama Ważyka „Poemat dla dorosłych”
3. „Klasyk” do prozy poetyckiej Zbigniewa Herberta „Klasyk”
4. „Jan Cherubin” do wiersza Mieczysława Jastruna „Jan Cherubin”
5. „Ich dwoje” do wiersza Bolesława Leśmiana „Dwoje ludzieńków”
6. „Miserere” do wiersza Krzysztofa Kamila Baczyńskiego „Miserere” (Na oryginalnej niemieckiej płycie utwór pod tym samym tytułem zawiera inną kompozycję, niż prezentowana przez sekstet Piotra Schmidta).

O projekcie „Moja słodka europejska ojczyzna” sam Komeda (znany skądinąd z powściągliwego podejścia do swojej twórczości) powiedział, że jest to jego najwybitniejsze dzieło. Z kolei Joachim-Ernst Berendt napisał o kompozycjach Krzysztofa Komedy: „Jeszcze nigdy nie mieliśmy na płycie z poezją tak pięknych, bogatych i pełnych uczuć melodii!”.

Po ponad pół wieku możemy podziwiać drugą, nieznaną część legendarnego projektu Krzysztofa Komedy „Moja słodka europejska ojczyzna”. Na płycie znalazł się dodatkowo jeden znany już z wcześniej wydanego krążka utwór „Po katastrofie”, napisany do wiersza Czesława Miłosza „Campo di Fiori”.

Piotr Schmidt podjął się opracowania odnalezionych rękopisów Krzysztofa Komedy i zaaranżowania muzyki. Powstały dzieła wybitne. Wszyscy muzycy z niewiarygodną wręcz intuicją uchwycili ducha twórczości Komedy.

Piotr Schmidt oraz jego przyjaciele oddali hołd Krzysztofowi Komedzie w 90. rocznicę urodzin kompozytora w sposób absolutnie wyjątkowy. Wydaje się, że nasza „europejska ojczyzna” czekała na tę muzykę…”